Kamienie milowe: pierwsze trzy miesiące życia dziecka
PIERWSZY MIESIĄC ŻYCIA
Pierwszy miesiąc życia niemowlaka to czas adaptacji do nowego środowiska poza brzuchem matki. Noworodek przychodzi na świat z podstawowymi odruchami, takimi jak ssanie, chwytanie czy odruch Moro – w reakcji na nagły bodziec dziecko prostuje rączki i nóżki, odchyla głowę do tyłu i przybliża zaciśnięte pięści do klatki piersiowej. Odruch ten zanika do 6 miesiąca życia a w międzyczasie pojawiają się inne umiejętności.
Zmiany fizyczne
- Noworodki mają początkowo bardzo ograniczoną ostrość widzenia, widzą wyraźnie tylko obiekty znajdujące się w odległości około 20-30 cm od ich twarzy. Z czasem zaczynają śledzić poruszające się obiekty.
- Słuch jest dobrze rozwinięty już od urodzenia. Dziecko reaguje na dźwięki, zwłaszcza na głos matki, który zna z życia płodowego.
- Noworodki zazwyczaj tracą na wadze w pierwszych dniach po urodzeniu, ale szybko ją odzyskują i zaczynają przybierać na wadze, średnio około 150-200 gramów tygodniowo.
- Zaciskają dłoń w reakcji na dotyk, ale nie są w stanie utrzymać przedmiotów. Co ciekawe, odruch zaciskania występuje także w stopach, jeśli uciśniemy poduszeczki w okolicach palców.
- Dzieci mają silny odruch ssania, który można zaobserwować po dotknięciu kącika ich ust.
Zmiany społeczne i emocjonalne
- W tym okresie najważniejszy jest bliski kontakt fizyczny i emocjonalny z rodzicami, który daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i buduje więź.
- Choć pierwszy uśmiech pojawia się zazwyczaj w drugim miesiącu, niektóre dzieci mogą zacząć się uśmiechać wcześniej.
DRUGI MIESIĄC ŻYCIA
W drugim miesiącu życia niemowlę zaczyna być bardziej aktywne i świadome swojego otoczenia. To czas, kiedy rozwijają się pierwsze umiejętności społeczne i emocjonalne.
Zmiany fizyczne
- Dziecko zaczyna lepiej koordynować ruchy oczu i może śledzić poruszające się obiekty na większe odległości.
- Reagowanie na dźwięki staje się bardziej wyraźne. Niemowlę zaczyna rozróżniać różne głosy i dźwięki.
- Niemowlę zaczyna lepiej kontrolować swoje ruchy – pod koniec drugiego miesiąca podnosi głowę leżąc na brzuszku, kopie nogami w powietrzu. Zaczyna utrzymywać, przynajmniej przez kilka sekund niewielkie przedmioty.
Zmiany społeczne i emocjonalne
- Dziecko zaczyna uśmiechać się świadomie, w odpowiedzi na widok twarzy rodziców lub innych bliskich osób, zaczyna rozróżniać intonację głosu.
- Pojawiają się pierwsze próby komunikacji werbalnej. Niemowlę zaczyna wydawać różne dźwięki, pojawia się tzw. guganie które są wstępem do późniejszego mówienia. Oczywiście w tym czasie większość swoich potrzeb manifestuje głośnym płaczem.
Niemowlęta potrzebują dużo snu, ale oczywiście jest to kwestia indywidualna, ile i kiedy śpią. Niepokojącym objawem jest sytuacja, w której budzą się wyłącznie na karmienie – wtedy należy skonsultować to z lekarzem.
TRZECI MIESIĄC ŻYCIA
Trzeci miesiąc życia to czas intensywnego rozwoju motorycznego i społecznego. Dziecko staje się coraz bardziej interaktywne i zaczyna nawiązywać pierwsze świadome kontakty z otoczeniem.
Zmiany fizyczne
- Niemowlę potrafi śledzić obiekty poruszające się w pełnym zakresie widzenia. Rozróżnia coraz więcej kolorów i kształtów.
- Reakcje na dźwięki są bardziej złożone. Dziecko zaczyna reagować na swoje imię, a gaworzenie staje się bardziej różnorodne.
- Wzmacniają się mięśnie szyi i pleców, co pozwala na dłuższe i stabilniejsze podnoszenie głowy. Niemowlę zaczyna się przewracać z brzuszka na plecy i odwrotnie, podpiera się na przedramionach leżąc na brzuchu i obserwuje otoczenie.
Zmiany społeczne i emocjonalne
Dziecko zaczyna rozpoznawać twarze bliskich osób i reagować na nie z radością lub zainteresowaniem. Coraz częściej inicjuje interakcje społeczne, np. uśmiecha się do rodziców, nawiązuje kontakt wzrokowy i wyciąga rączki w kierunku bliskich osób lub próbuje dosięgnąć przedmiotów i zabawek.
Pierwsze trzy miesiące życia dziecka to okres dynamicznego rozwoju i adaptacji do nowego środowiska. Każdy tydzień przynosi nowe umiejętności i doświadczenia, które kształtują dalszy rozwój niemowlęcia. „Kamienie milowe” pokazują nam czy postępy w tym zakresie pojawiają się we właściwym momencie jego życia. Jeśli zauważymy coś niepokojącego albo jeśli nurtują nas wątpliwości czy nasze dziecko rozwija się we właściwym tempie zawsze najlepiej skonsultować się ze specjalistą.